Radna Agnieszka Jura-Walczak ma pomysł na przywrócenie nocnych dyżurów aptek we Włocławku [zdjęcia]

W październiku 2020 roku – na mocy uchwały Rady Miasta Włocławek – całodobowe dyżury (oraz w święta i niedziele) pełnić zaczęła Apteka Dbam o Zdrowie zlokalizowana na placu Wolności. Zawiesiła je już w maju 2021 tłumacząc, że praca w godzinach nocnych jest nieopłacalna, a placówce brakuje pracowników, którzy mogliby takie dyżury pełnić. Temat braku nocnej apteki już nie raz poruszany był m. in. na sesjach rady miasta, radni pisali w tej sprawie interpelacje do prezydenta Marka Wojtkowskiego. Sprawę skierowano nawet do prokuratury (powiadomiona została o popełnieniu przestępstwa poprzez narażenie na utratę życia lub zdrowia), jednak ta odmówiła wszczęcia postępowania.

W poniedziałek 24 października 2022 konferencję w sprawie braku nocnej apteki, zorganizowała radna Agnieszka Jura-Walczak (Koalicja Obywatelska). Poinformowała o wystosowanej do prezydenta interpelacji, w której zawarte są dwie rzeczy: projekt uchwały dotyczący powstania całodobowej apteki oraz informacja konieczności zaciągnięcia opinii w w sprawie zaopiniowania tego projektu.

Radna przekazała też, że przeprowadziła konsultacje wśród mieszkańców, by dowiedzieć się, czy w mieście potrzebna jest całodobowa apteka. Dostała kilkaset informacji, które w większości były na „tak”. Dodała, iż z relacji mieszkańców wynika, że nie raz musieli jeździć do innych miast w nocy po niezbędne leki, a ich życie i zdrowie było zagrożone.

W projekcie uchwały radna wskazała wszystkie apteki prowadzące działalność we Włocławku i przygotowała harmonogram dyżurów w porze nocnej, niedziele i święta. Radna zaznacza, że w mieście jest ponad 30 aptek, więc każda z nich pełniłaby dyżur raz na kilkanaście miesięcy (przypomnijmy, że z podobną propozycją jakiś czas temu wyszedł przewodniczący rady Piotr Kowal).

- Rozłożyłam dyżury sprawiedliwie. Apteki dyżurowałyby od godz. 22 do 7 rano. Zamiany dyżurów odbywałyby się między właścicielami aptek. Zmiana byłaby dopuszczalna po uprzednim poinformowaniu urzędu i mieszkańców. We Włocławku mamy ponad 30 dyżurujących aptek, więc każda z nich świadczyłaby dyżur co trzydzieści kilka dni. To nie byłoby aż tak wielkim obciążeniem – zaznacza Agnieszka Jura-Walczak.

Jak przekazała radna, punktem wyjścia do tego, by apteki zaczęły pełnić dyżury, jest przyjęcie stosownej uchwały. Skontaktowała się też z dwoma samorządami, które takie uchwały już mają. Dodała też, że w jednym przypadku właściciel apteki zwrócił się do sądu z prośbą o uchylenie uchwały. Sąd Administracyjny w Olsztynie w grudniu 2021 roku uznał uchwałę za prawidłową. Najpierw sprawdził, czy przed jej podjęciem została zaciągnięta opinia okręgowej rady aptekarskiej i czy dyżury rozpoczęły się po upływie 14 dni od ogłoszenia w dzienniku urzędowym.

- Zgodnie z wyrokami sądu, brak pozytywnej opinii nie może mieć wpływu na prawidłowość sporządzonej przeze mnie uchwały – zaznaczyła radna Agnieszka Jura-Walczak, dodając iż z ustawy o prawie farmaceutycznym wynika, że konieczne jest jedynie zaciągnięcie opinii, a nie uzyskanie zgody u konsultowanych podmiotów (w tym przypadku Kujawsko-Pomorskiej Okręgowej Izbie Aptekarskiej w Bydgoszczy – przypis redakcji). - Tym samy rada miasta może uchwalić godziny pracy aptek wbrew stanowisku samorządu aptekarskiego.

Radna podczas konferencji przytoczyła też treści innych wyroków sądowych z 2021 i 2020 roku. Wynika z nich, że nieopłacalne dyżury i brak personelu, nie są podstawą do unieważnienia uchwały rady miasta.

„Nie można zwolnić niektórych aptek ze świadczenia dyżurów nocnych i w dni świąteczne tylko dlatego, że ponoszą one wówczas straty i borykają się z zatrudnieniem personelu w tym okresie [...] Apteki nie mogą rezygnować z obowiązku świadczenia pracy w nocy, powołując się na brak zysku, czy niedobór personelu. Swoboda działalności gospodarczej jest bowiem ograniczona. Należy mieć na uwadze dobro potencjalnych klientów apteki” – przytaczała wyroki włocławska radna.

„Pełnienie dyżurów nocnych i podczas dni wolnych od pracy wchodzi w zakres ustawowych zadań aptek ogólnodostępnych. Potencjalne trudności w realizowaniu nałożonego uchwałą obowiązku otwarcia apteki w wyznaczonym czasie, nie mogą być uzasadnieniem dla procedury odstąpienia od jego wykonywania. Zapewnienie dostępu do świadczeń farmaceutycznych przez całą dobę stanowi realizację ważnego interesu publicznego, jakim jest ochrona życia zdrowia” – czytała dalej fragmenty wyroków.

Czy można ingerować w zasady prowadzenia działalności gospodarczej właścicieli aptek i narzucać im konieczność dyżurowania?

Przypomnijmy, że władze Włocławka już nie raz tłumaczyły, iż zgodnie z ustawą prawo farmaceutyczne - samorząd miasta ma obowiązek ustalenia godzin pracy aptek na terenie miasta, ale nie ma żadnych możliwości prawnych, żeby ten przepis egzekwować. W odpowiedzi na złożoną niedawno interpelację w tej sprawie przez radnego Czesława Zarzecznego, prezydent Włocławka zaznaczył, że problem związany z funkcjonowaniem całodobowych aptek może zostać rozwiązany poprzez zmianę ustawy „Prawo Farmaceutyczne”. Prace nad nowelizacją trwają już dwa lata, są w fazie konsultacji. Marek Wojtkowski dodał też, że zwrócił się do ministra zdrowia o przyspieszenie tych prac.

Kwestię dyżurów aptek radna Agnieszka Jura-Walczak konsultowała z prawnikiem Przemysławem Ziemeckim z kancelarii Ziemecki – Kancelaria Radcy Prawnego.

- Punktem wyjścia do tego, by apteki zaczęły dyżurować, jest podjęcie uchwały. Po upływie 14 dni od opublikowania w dzienniku urzędowym, staje się ona prawem miejscowym. Wówczas - gdy apteka uwzględniona w harmonogramie - nie będzie pełniła dyżuru, narusza to prawo. Pytanie, do jakiej konsekwencji to doprowadzi? Można rozważać dalsze kwestie, np. narażenie na utratę zdrowia. Analiza orzecznictwa sugeruje i podpowiada, że po podjęciu takiej uchwały, apteki w innych miastach zaczęły dyżurować. Jeśli problemy się pojawią, to można stosować dalsze środki – mówił podczas spotkania z dziennikarzami prawnik Przemysław Ziemecki.

Z dalszej części wypowiedzi radnej Agnieszki Jury-Walczak wynika, że jeżeli jakaś apteka uwzględniona w harmonogramie wynikających z uchwały, nie będzie go pełniła, to nie grozi jej żadna natychmiastowa kara. Sprawę, np. z uwagi na narażenie życia mieszkańcy będą mogli zgłosić do prokuratury. Radna liczy też na to, że właściciele aptek wysłuchają głosu mieszkańców i zdecydują się na pełnienie dyżurów pod naciskiem społecznym.

- Jeżeli życie nasze i naszych bliskich jest zagrożone, możemy zwrócić się do prokuratury o wszczęcie postępowania – mówiła radna Agnieszka Jura-Walcząc, dodając, że być może apteki podejmą dyżury na skutek nacisku społecznego. Sama planuje nie korzystać z usług tych aptek, które nie będą pełniły dyżurów. - Na mój apel z zapytaniem odpowiedziały setki mieszkańców. Może oddolnie będziemy mogli wpłynąć na to, żeby apteki miały dyżury.