Ekspert o projekcie budowy reaktora SMR we Włocławku: - Ta elektrownia zajmie tyle co boisko piłkarskie

Włocławek jest jedną z lokalizacji branych pod uwagę w kontekście budowy małej elektrowni jądrowej. Czyli właściwie czego?

Chodzi o reaktory jądrowe małej mocy. Para jest w nich wytwarzana bezpośrednio w zbiorniku, w którym znajduje się reaktor. Ta para podawana jest do turbozespołu. Tam jest zamieniona na energię mechaniczną i dalej na energię elektryczną. Oczywiście można z tej turbiny pobrać parę i zastosować serię wymienników ciepła wytwarzając ciepło na potrzeby grzewcze lub przemysłowe. Do celów grzewczych potrzebujemy około 100 stopni. Maksymalna temperatura, jaką daje się uzyskać to 290°C. Pasywne układy bezpieczeństwa zbliżają go do bloku jądrowego, który ma być zbudowany w Choczewie. Teoretycznie ten układ może mieć również zastosowania ciepłownicze - to nie jest trudne, zwłaszcza przy małych reaktorach. Przy dużych blokach jądrowych budowa elektrociepłowni jest o tyle bardziej skomplikowana, że musimy przesłać ciepło na duże odległości. W przypadku Włocławka, myślę że chodzi głównie o zasilenie zakładów przemysłowych, które byłyby głównym odbiorcą.

Zamykamy oczy i co my widzimy? Niedoszła elektrownia Żarnowiec to wielkie morze betonu. Jak wyglądałaby ta we Włocławku?

Na pewno będzie to struktura betonowa, ale w tym przypadku mowa raczej o powierzchnia boiska piłkarskiego. Będzie ona przy tym wkopana głęboko w ziemię. Całość składa się z dwóch części – jądrowej i konwencjonalnej. W części konwencjonalnej znajdują się turbozespoły, czyli turbiny i generatory. Ta część jest trochę podobna do elektrowni opartych na węglu kamiennym, które też są elektrowniami parowymi. Tyle że, w tym przypadku źródłem pary nie jest kotłownia, ale reaktor.

Jakiej strefy ochronnej wymaga taka elektrownia?

Ta strefa jest mniejsza niż w przypadku elektrowni standardowej, która wynosiła 20 mil. Chodzi o strefę, z której należałoby ewakuować ludność, gdyby doszło do poważnej awarii. Oczywiście nie dotyczy to sąsiedztwa na co dzień. Na świecie są elektrownie, nawet dużej mocy, wokół których mieszkają ludzie? Takie przypadki jak Fukushima czy Czarnobyl to technologia, która już praktycznie odchodzi do lamusa. Zostało parę bloków w Rosji, które będą w ciągu 10 lat wyłączone. 

W sąsiedztwie tej elektrowni możemy poczuć się bezpieczniej? 

Tak, bo ta elektrownia jest łatwiejsza w kontroli i bardziej efektywnie odprowadza ciepło, czy to w normalnym stanie pracy, czy po wyłączeniu. Nawet, gdyby zdarzyła się awaria typu blackout, generatory diesla są w stanie same utrzymać chłodzenie. Jest też pasywny układ, który naturalnie odprowadza to ciepło przez kilka dni. Mówi się nawet o 7 dniach od awarii bez interwencji operatora. Czyli te bloki, które używają układów pasywnych, dają czas operatorom żeby zadziałać - dostarczyć nowego diesla, albo dostarczyć nowe paliwo. To czas, którego nie mieli operatorzy elektrowni z Fukushimy na miejscu. Tam stosowano rozwiązania aktywne, które bazowały właśnie na zasilaniu elektroenergetycznym. No i wiemy jak to się skończyło. 

Ta elektrownia jest w stanie zaopatrzyć w energię Włocławek, czy również więcej miast regionu?

Nie znam dokładnie zapotrzebowania tego miasta, ale myślę, że wystarczyłoby, aby zasilić takie miasto. Nie wiemy jeszcze, jaka jest koncepcja, czy to będzie to elektrownia typowo dla zasilenia zakładu, czy będzie pracowała w systemie elektroenergetycznym. Na pewno, działając w układzie z elektrowniami gazowymi i źródłami odnawialnymi, wszystko razem będzie tworzyło mocny system energetyczny, zapewniając stabilne dostawy energii elektrycznej. 

Ile miejsc pracy zapewnia elektrownia tego typu po uruchomieniu?

W przypadku dużej elektrowni jest to około 800 osób, tutaj pewnie trzeba by to podzielić przez przez 2 albo 3. Nie mamy na razie porównania, bo pierwszy taki blok będzie budowany dopiero pierwszy raz w Kanadzie. Drugie zamówienie to właśnie Orlen i Hitachi. Projekt będzie jeszcze sprawdzany przez Państwową Agencję Atomistyki. Ale technologia bazuje na rozwiązaniach sprawdzonych.

Obserwujemy wydarzenia na Ukrainie, między innymi wydarzenia dotyczące elektrowni w Zaporożu. Jakim zagrożeniem jest ta elektrownia dla okolicznej ludności w przypadku zagrożenia militarnego?

Takie elektrownie mają obudowy bezpieczeństwa, odporne na większość pocisków. Oczywiście mogą istnieć takie typu uzbrojenia, które mogłyby ją naruszyć, ale nie celuje się nimi w elektrownie. Po 11 września 2011 wprowadzono dodatkowo zabezpieczenia chroniące elektrownie przed upadkiem samolotu. W przypadku zagrożeń militarnych, odpowiednio zabezpieczona obudowa daje pewność, że działania wojenne o charakterze podobnym jak na Ukrainie nie naruszą bloku.