XI Spotkanie z tradycją w Izbie Regionalnej Radziejowa - Wielkanoc 2024. Zdjęcia

W ramach "XI Spotkania z tradycją" w Radziejowie odbyła się interesująca prelekcja Doroty Kalinowskiej - etnografa Muzeum Ziemi Kujawskiej i Dobrzyńskiej we Włocławku pt. "Zwyczaje i tradycje wielkanocne na Kujawach". Dorota Kalinowska, nakreśliła malowniczy obraz przeszłości Kujaw, przypominając regionalne zwyczaje i obrzędy wielkanocne.

Warto, ba trzeba przypomnieć, że Święta Wielkanocne mają bogatą tradycję. Są niezwykle barwne, towarzyszy im wiele obrzędów. Po wielkim poście -- kiedyś bardzo ściśle przestrzegany -- ludzie z niecierpliwością czekali na odmianę. O wielu wielkanocnych obyczajach pamiętamy także dzisiaj.

Dzięki nim świąteczne dni są bardziej radosne. Dorota Kalinowska przypomniała, że Wielkanoc, najważniejsze i najstarsze święto chrześcijaństwa, obchodzone jest na pamiątkę Zmartwychwstania Chrystusa - początkowo w dniu żydowskiej Paschy, a od soboru w Nicei (325) w pierwszą niedzielę po pierwszej wiosennej pełni Księżyca (tj. między 21 marca a 25 kwietnia).

Obchody religijne Wielkanocy rozpoczyna odbywająca się wczesnym rankiem procesja i msza, w Kościele katolickim zwana rezurekcją, w prawosławnym -- jutrznią. W tym dniu spożywa się uroczyste śniadanie w gronie rodzinnym, poprzedzone składaniem sobie życzeń. Wielkanoc wieńczy okres Wielkiego Postu i poprzedzający ją Wielki Tydzień. Jest czasem radości (symbolizuje ją biały kolor szat liturgicznych).

Z Wielkanocą wiążą się liczne religijne i ludowe obrzędy (święcenie pokarmów, pisanki, śmigus-dyngus).Symbole Wielkanocne są związane przede wszystkim ze zmartwychwstaniem i odradzającym się życiem. Wielkanoc to dla chrześcijan najważniejsze święto w roku. Przekazuje ono ludziom przesłanie o zwycięstwie Chrystusa nad śmiercią oraz nadziei na przyszłe zmartwychwstanie, którą nosi w sercu każdy wierzący. Tę symbolikę podkreślają zwyczaje kościelne i ludowe.

W czasie XI Spotkania z Tradycją w Radziejowie było nabyć pisanki wielkanocne, palmy w wykonaniu Krystyny Zagrabskiej znanej twórczyni ludowej z Włocławka -znakomitej malarki fajansu i hafciarki, należącej od lat do Stowarzyszenia Twórców Ludowych Oddział Włocławek.

Palma wielkanocna – gałązka palmy lub wierzby bądź wiązanka żywych i suszonych roślin, przygotowywana przed Wielkanocą na pamiątkę wjazdu Jezusa do Jerozolimy i święcona podczas uroczystości Niedzieli Palmowej. Palmę wielkanocną tworzy się z trzciny, wierzby, ziół, kwiatów suszonych i sztucznych. Jest w niej bukszpan, jałowiec i kwiatki – żywe i sztuczne.

Pierwsze procesje z palmami wielkanocnymi miały miejsce w IV wieku w Jerozolimie. Zwyczaj ten rozpowszechnił się na wschodzie oraz w Hiszpanii i Galii. Od V i VI wieku zaczęły się przejmować także w Kościele zachodnim, sam zaś zwyczaj święcenia gałązek zielonych, czyli palm wielkanocnych, wprowadzono do liturgii Niedzieli Palmowej w XI wieku. W Polsce początki święcenia palm wielkanocnych sięgają XI wieku. W zależności od regionu, palmy różnią się wyglądem i techniką wykonania.

Wierne tej tradycji Panie w Izbie Regionalnej w Radziejowie przystąpiły do ich tworzenia. Prace będą trwały, aż do Wielkanocy, kiedy obchodzić będziemy Niedziele Palmową- jedno z najstarszych świat w tradycji kościelnej. Niedziela Palmowa w 2024 roku przypada 31 marca .Nieodłącznym elementem Kwietnej Niedzieli jest oczywiście kolorowa palma wielkanocna, która ma bogatą tradycję i ciekawą symbolikę. Związanych z nią jest także mnóstwo wierzeń, zwyczajów oraz przesądów.

Palmy wielkanocne nawiązują do wspominanych palmowych gałązek, jakimi witano Jezusa w Jerozolimie, jednocześnie symbolizują zmartwychwstanie i życie wieczne. To także znak triumfu, męczeństwa, odkupienia oraz zapowiedzi raju. Palemki to znak odrodzenia. Poszczególne elementy dekoracji, jak też kolory, mają symboliczne znaczenie. Zieleń to oznaka nadzieli, fiolet – oczekiwania, czerwień – miłości, żółty – odrodzenia, siły. Korona wieńcząca palmę to znak Chrystusa Króla, a spływające z niej wstążki – łączą niebo z ziemią.

Warto przy tym dodać, że w wielu polskich miejscowościach odbywają się konkursy na najwyższą lub najładniejszą palmę. Sędziowie szczególnie doceniają te, które powstały dzięki pracy zbiorowej, najlepiej rodzinnej i wielopokoleniowej. W Radziejowie takie konkursy odbywają się w klasztorze oo. Franciszkanów i w kościele Fara.

Dawniej poświęconym palmom wielkanocnym przypisywano rozmaite właściwości dobroczynne. W tradycji ludowej miały szczególne znaczenie. Wierzono, że chronią ludzi, zwierzęta i domy. Po wyjściu ze świątyni uderzano się palmami, wierząc, że w ten sposób zielone gałązki przekazują ludziom zdrowie oraz siły witalne. Po powrocie do swoich siedzib, zamoczoną w wodzie palmą kropiono domy i obejścia. Nie wolno było nikomu ich pożyczać – uznawano, że to przynosi pecha.

[g]9644887[g]